blog
01 mei 2025

Wat moet je doen bij oogletsel?

Je merkt ineens dat je oog prikt, tranen over je wangen rollen en je nauwelijks meer iets kunt zien. Misschien is er een vuiltje in gekomen, heb je per ongeluk een klap op je oog gekregen of ben je in contact gekomen met een chemische stof. Oogletsel kan variëren van een klein ongemak tot een ernstige situatie die directe medische hulp vereist. Hoe sneller je weet wat je moet doen, hoe beter je ernstige schade kunt voorkomen.

Wat is oogletsel en hoe ontstaat het?

Oogletsel kan op verschillende manieren ontstaan. Een stofje, zandkorrel of splinter kan in het oog terechtkomen en irritatie veroorzaken. Een harde klap tegen het oog, bijvoorbeeld door een bal of een ander object, kan zorgen voor kneuzingen of inwendige schade. Chemische stoffen zoals schoonmaakmiddelen of sprays kunnen ernstige brandwonden veroorzaken als ze in de ogen komen. Ook fel licht, zoals laswerk of directe blootstelling aan de zon zonder bescherming, kan het oog beschadigen. In al deze gevallen is snelle en juiste handeling essentieel om blijvende schade te voorkomen.

Hoe herken je oogletsel?

Oogproblemen kunnen zich op allerlei manieren laten zien. Heb je last van een rood, tranend oog, pijn of een branderig gevoel? Dan is dat vaak een teken dat er iets niet helemaal lekker zit. Soms kan het ook voelen alsof er een vuiltje in je oog zit dat maar niet weg wil. Bij wat serieuzere klachten kan je oog opzwellen, kun je wazig zien of word je extra gevoelig voor licht. In sommige gevallen zie je misschien zelfs vlekken of lichtflitsen, of gaat je zicht achteruit. Ziet je oog er ineens heel anders uit? Bijvoorbeeld als de pupil niet meer rond is of het ooglid gescheurd lijkt, is medische hulp noodzakelijk.

Wat te doen bij een vuiltje in het oog?

Als er een klein stofje of vuiltje in het oog zit, is het belangrijk om niet te gaan wrijven, hoe groot de drang ook is. Knipper een paar keer stevig om te proberen het deeltje weg te spoelen met tranen. Helpt dat niet, dan kan het oog voorzichtig worden uitgespoeld met lauw water. Trek daarbij het onderste ooglid voorzichtig naar beneden en giet het water vanaf de binnenste ooghoek naar buiten. Draag je contactlenzen? Haal die dan uit om verdere irritatie te voorkomen. Blijft het vuiltje zitten of blijft het oog pijnlijk en geïrriteerd, dan is het verstandig om medische hulp in te schakelen. Let wel op: bij een vermoeden van glas of metaaldeeltjes in het oog, altijd eerst onder goede verlichting het oog inspecteren en niet zomaar gaan spoelen.

Wat te doen bij een klap op het oog?

Een flinke klap op je oog, bijvoorbeeld door een stomp (terecht of onterecht) of iets wat op je oog valt, kan behoorlijk vervelend zijn. Het kan leiden tot een flinke kneuzing of zelfs schade vanbinnen. Wat kun je dan het beste doen? Probeer je oog zo min mogelijk aan te raken en geef het wat rust. Je kunt de plek rond je oog voorzichtig koelen met een schone doek of een icepack, maar let op: niet te hard drukken! Als het zicht wazig wordt, er bloed in het oog verschijnt of de pijn erger wordt, moet er direct medische hulp worden ingeschakeld.

Wat te doen bij chemisch oogletsel?

Bij contact met chemische stoffen zoals schoonmaakmiddelen, verf of sprays is snel handelen cruciaal. Spoel het oog direct uit met ruim lauw water, bij voorkeur onder een kraan of met een fles schoon water. Houd het oog open en laat het water minstens tien tot vijftien minuten over het oog stromen. Vermijd wrijven, want dat kan de schade verergeren. Na het spoelen moet er altijd medische hulp worden ingeschakeld, zelfs als de klachten minder lijken te worden.

Hoe voorkom je oogletsel?

Oogletsel is soms gewoon pech, maar je kunt wel een paar slimme stappen nemen om de kans erop te verkleinen. Bijvoorbeeld: trek een veiligheidsbril aan als je klust en er stof, splinters of chemische stoffen in het spel zijn. Vermijd direct contact met sprays of andere irriterende stoffen en gebruik beschermende zonnebrillen tegen fel licht. Bij risicovolle sporten kan een sportbril helpen om het oog te beschermen tegen harde ballen of andere impact. Door bewust om te gaan met je ogen en ze goed te beschermen, kun je veel ongelukken en ongemak voorkomen. Dan ziet de toekomst er toch ineens wat beter uit.

Waarom snel handelen bij oogletsel zo belangrijk is

De ogen zijn kwetsbaar en schade kan in sommige gevallen blijvend zijn. Wat begint als een klein ongemak, kan zonder snelle actie leiden tot infecties, verminderd zicht of zelfs blijvende blindheid. Door op tijd de juiste eerste hulp te verlenen en medische hulp in te schakelen wanneer dat nodig is, kunnen veel ernstige gevolgen worden voorkomen. Oogletsel is niet altijd direct zichtbaar, maar kan op lange termijn grote impact hebben. Wees dus alert en neem klachten serieus, want goed zicht is onmisbaar in het dagelijks leven.

Wil jij goed voorbereid zijn op verschillende medische noodsituaties en leren hoe je levensreddend moet handelen? Volg dan onze cursus EHBO en Levensreddend handelen bij volwassenen.